Μεταπτ/κών - Μεταδιδακτόρων

Η Σοφία Δρακοπούλου, δευτεροετής διδακτορική φοιτήτρια, στην ερευνητική ομάδα του Καθ. Νικόλαου Θωμαΐδη του Εργ. Αναλυτικής Χημείας, κέρδισε το βραβείο καλύτερου poster για την εργασία της σχετικά με την αυθεντικότητα του ελαιολάδου, στο 9ο Συνέδριο Recent Advances in Food Analysis (RAFA 2019), που διεξήχθη μεταξύ 5-8 Νοέμβρη στην Πράγα, Τσεχία. Η ερευνητική εργασία με τίτλο “Potential of Ion Mobility combined with LC-HRMS in Food Authenticity Studies: Identification and Characterization of Secoiridoids Isomers found in Greek Extra Virgin Olive Oil” (Sofia K. Drakopoulou, Dimitrios E. Damalas, Carsten Baessmann, Nikolaos S. Thomaidis), συγκαταλέχθηκε στα καλύτερα 7 posters που βραβεύτηκαν από τα 500 posters που συμμετείχαν συνολικά.
Η ερευνητική της εργασία εστιάζει στην ταυτοποίηση και το διαχωρισμό των ισομερών ενώσεων που απαντώνται στο ελαιόλαδο, και θεωρούνται υψίστης σημασίας για το σχετικό ισχυρισμό υγείας. Για το διαχωρισμό των ισομερών, εφαρμόστηκε η προηγμένη τεχνολογία του Trapped Ion Mobility συζευγμένη σε αναλυτη μάζας Q-TOF, αναπτυγμένη από τη Bruker, ενώ περιγράφηκε επίσης πρωτότυπη αναλυτική μεθοδολογία για τη δομική ταυτοποίηση των ενώσεων του ελαιολάδου.
Η εργασία της, που παρουσιάστηκε στο εν λόγω συνέδριο, αποτελεί μέρος της διδακτορικής της διατριβής, η οποία περιλαμβάνει την ανάπτυξη προηγμένων μεθόδων Φασματομετρίας Μάζας Υψηλής Διακριτικής Ικανότητας για τον ενδελεχή χαρακτηρισμό του ελαιολάδου και την ταυτοποίηση νέων βιοδραστικών μορίων στα τρόφιμα εθνικής προτεραιότητας και στην τεκμηρίωση της αυθεντικότητας τους.

Η Σοφία Δρακοπούλου παραλαμβάνει το βραβείο κατά την τελετή λήξης του Συνεδρίου RAFA 2019

Το «Ραντάρ Καινοτομίας» (Innovation Radar) είναι μια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που εντοπίζει καινοτομίες υψηλού δυναμικού σε έρευνα που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το 2019, για το Βραβείο του «Ραντάρ Καινοτομίας» διαγωνίστηκαν 36 από τα πλέον καινοτόμα έργα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε τέσσερις κατηγορίες.

Το έργο LUΜIBLAST: A paradigm shift in cancer therapy – using mitochondria-powered chemiluminescence to non-invasively treat inaccessible tumours, κέρδισε το πρώτο βραβείο στην κατηγορία «Καινοτόμος Επιστήμη 2019».

Το έργο LUMIBLAST στοχεύει στην ανάπτυξη μιας πρωτοποριακής θεραπείας που θα αντιμετωπίζει, με μη επεμβατικό τρόπο, δύσκολα προσεγγίσιμους καρκινικούς όγκους, όπως το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα (glioblastoma multiforme / κακοήθης όγκος εγκεφάλου). Η συγκεκριμένη θεραπεία, θα χρησιμοποιεί την ίδια την ενέργεια που παράγεται από τα μιτοχόνδρια των καρκινικών κυττάρων για την αυτοτροφοδοτούμενη καταστροφή τους. Στόχος της ερευνητικής ομάδας του ΕΚΠΑ που συμμετέχει στο LUΜIBLAST είναι ο σχεδιασμός και η σύνθεση των καινοτόμων μορίων που θα επιτυγχάνουν την θεραπεία αυτή.

Εκτός από την ερευνητική ομάδα του Τμήματος Χημείας του ΕΚΠΑ, με Επιστημονικό Υπεύθυνο τον Επίκουρο Καθηγητή Γεώργιο Χ. Βουγιουκαλάκη, στο ερευνητικό πρόγραμμα LUMIBLAST συμμετέχουν ερευνητικές ομάδες από το Oslo University Hospital (Επιστημονικός Υπεύθυνος: Prof. K. Berg), το Universitat Politècnica de València (Επιστημονικός Υπεύθυνος: Prof. M. Miranda), το University of Oslo – School of Pharmacy (Επιστημονικός Υπεύθυνος: Prof. H. H. Tønnesen), καθώς και η εταιρία Knight Scientific Limited από το Ηνωμένο Βασίλειο (Επιστημονικός Υπεύθυνος: Dr. J. Knight). Η καινοτομία LUΜIBLAST έχει ήδη υποβληθεί προς κατοχύρωση, ως διεθνές δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στο οποίο συν-εφευρέτες είναι ερευνητές από το ΕΚΠΑ, το Oslo University Hospital και το Universitat Politècnica de València.

Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα του έργου LUΜIBLAST http://www.lumiblast.eu/ και στην ιστοσελίδα της ερευνητικής ομάδας του Επίκουρου Καθηγητή Γεωργίου Χ. Βουγιουκαλάκη http://users.uoa.gr/~vougiouk

Η Μαρία Δρόσου, δευτεροετής υποψήφια διδάκτωρ στην ερευνητική ομάδα της Καθ. Χριστιάνας Μητσοπούλου, βραβεύτηκε με το  Physical Chemistry Chemical Physics Poster Prize στο θερινό Σχολείο: ‘Electronic Structure and Spectroscopy of Transition Metal Complexes’, που έγινε από 29 Σεπτεμβρίου – 4 Οκτωβρίου 2019 στο Gelsenkirchen, Γερμανία και το οποίο παρακολούθησαν 80 νέοι ερευνητές. Το θερινό σχολείο διοργανώθηκε από κοινού από τους Καθ. Frank Neese και τους Δρ. Serena DeBeer και D. Pantazis που εργάζονται στα Ινστιστούτα Mülheim Max-Planck (MPI für Chemische Energiekonversion and MPI für Kohlenforschung). (https://summerschool.cec.mpg.de/index.php?id=1202). Επίσης υποστηρίχθηκε από την Επιτροπή Έκδοσης του περιοδικού Physical Chemistry Chemical Physics (PCCP) της Royal Society of Chemistry.

Το θερινό σχολείο επικεντρώθηκε κυρίως στον τρόπο με τον οποίο ο συνδυασμός φασματοσκοπικών τεχνικών με την κβαντική χημεία και τον υπολογισμό υψηλού επιπέδου χρησιμοποιείται στη χημεία μεταβατικών μετάλλων. Αυτός ο συνδυασμός αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο των σύγχρονων μοριακών επιστημών, διότι οδηγεί σε πρωτοποριακές έρευνες σε τομείς που εκτείνονται από την Ανόργανη Χημεία έως τη Βιοχημεία και από την Κατάλυση έως την Ενέργεια.

Η εργασία της -που βραβεύτηκε- είχε τίτλο: ‘DFT Studies on the Mechanism of Hydrogen Evolution Catalyzed by Nickel Thiolates’ (M. Drosou, A. Zarkadoulas, F. Kamatsos, C. A. Mitsopoulou), και είναι μέρος της έρευνας της για τη Διδακτορική της Διατριβή, η οποία περιλαμβάνει DFT and ab initio υπολογισμούς για την επίλυση του μηχανισμού αντιδράσεων παραγωγής υδρογόνου (HER) χρησιμοποιώντας καταλύτες με μη-ευγενή και άφθονα μεταλλικά σύμπλοκα στην Φωτοκατάλυση (ορατή περιοχή του ηλιακού φάσματος, μετατροπή ηλιακής ενέργειας σε χημική) και την Ηλεκτροκατάλυση (μετατροπή ηλεκτρικής ενέργειας σε χημική).

Το 6^th Panhellenic Symposium with International Participation έλαβε χώρα στην Αθήνα στις 18-20 Οκτωβρίου 2019. Στο συνέδριο συμμετείχαν ερευνητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό οι οποίοι παρουσίασαν τα τρέχοντα αποτελέσματά τους στα πλαίσια της Πράσινης Χημείας και της Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Η ερευνητική ομάδα του Αναπληρωτή Καθηγητή Ιωάννη Παπαευσταθίου συμμετείχε στο συμπόσιο με δύο αναρτημένες εργασίες (posters P20 και P21). Η αναρτημένη εργασία με τίτλο “An oxalamide Ba-MOF for the effective sorption and detection of Cr(VI) in aqueous media” που εκπονήθηκε στο Εργαστήριο Ανόργανης Χημείας του Τμήματος Χημείας του ΕΚΠΑ, την οποία παρουσίασε ο μεταπτυχιακός φοιτητής του Τμήματός μας, κ. Φίλιππος Κολιοπάνος, ο οποίος παρακολουθεί το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών “Ανόργανη Χημεία και Εφαρμογές της στη Βιομηχανία” τιμήθηκε με ένα από τα τρία βραβεία καλύτερης αναρτημένης εργασίας. Η εν λόγω εργασία παρουσίασε αδημοσίευτα αποτελέσματα της ερευνητικής ομάδας του κ. Παπαευσταθίου. Πιο συγκεκριμένα, στη βραβευθείσα εργασία παρουσιάσθηκε μία νέα Μεταλλο-Οργανική Κατασκευή (Metal-Organic Framework, MOF) η οποία βασίζεται σε ιόντα Ba²⁺ και οξαλαμιδικούς δι-ισοφθαλικούς υποκαταστάτες και παρουσιάζει μόνιμο πορώδες, είναι αδιάλυτη στο νερό διατηρώντας παράλληλα την κρυσταλλική της δομή και το πορώδες της και είναι ικανή να ροφά και να απομακρύνει σημαντικές ποσότητες χρωμικών ανιόντων (CrO₄^2–) από μολυσμένα ύδατα. Παράλληλα, η εν λόγω φθορίζουσα MOF μπορεί να ανιχνεύσει, μέσω της μεταβολής τόσο της έντασης όσο και του μήκους κύματος του φθορισμού της, την παρουσία πολύ μικρών συγκεντρώσεων των επιβλαβών χρωμικών ανιόντων σε υδατικά διαλύματα.

Στα πλαίσια της Πανηγυρικής Συνεδρίας της, στις 21 Δεκεμβρίου 2018, η Ακαδημία Αθηνών απένειμε το Bραβείο Χίλδεγαρδ-Ζέρβα στην ομάδα του Επίκουρου Καθηγητή Οργανικής Χημείας του Τμήματος Χημείας, Χριστόφορου Κόκοτου και συγκεκριμένα στην Έρρικα Βουτυρίτσα (υποψήφια διδάκτορα), Δρ. Αλέξη Θεοδώρου (υποψήφιο διδάκτορα κατά την διάρκεια της έρευνας) και Δρ. Μαρούλα Κόκοτου, (μεταδιδακτορική ερευνήτρια) για την εργασία τους με τίτλο «Organocatalytic oxidation of substituted anilines to azoxybenzenes and nitro compounds: mechanistic studies excluding the involvement of a dioxirane intermediate», Green Chem., 2017,19, 1291-1298.

Η εργασία αφορά την ανάπτυξη ενός Πράσινου, φιλικού προς το περιβάλλον, Οργανοκαταλυτικού και εκλεκτικού πρωτοκόλλου οξείδωσης ανιλινών σε αζόξυ ενώσεις και νιτροβενζόλια, και πραγματοποιήθηκε εξ ολοκλήρου στο Εργαστήριο Οργανικής Χημείας του Τμήματος Χημείας του ΕΚΠΑ. Η αντίδραση αυτή, καθώς και τα προϊόντα που μπορεί να παραχθούν, είναι μεγάλης σημασίας για τη Χημική Βιομηχανία και ειδικότερα για τη Φαρμακευτική Βιομηχανία. Σημαντικό επίτευγμα της εργασίας αποτελεί και η μελέτη του μηχανισμού της αντίδρασης με χρήση Φασματομετρίας Μάζας Υψηλής Διακριτικής Ικανότητας (HRMS), με την οποία πιστοποιήθηκε η διαφορά στο μηχανισμό της αντίδρασης και αποδείχθηκε η ύπαρξh ενός νέου μηχανισμού, διαφορετικού από τον κοινά αποδεκτό στη βιβλιογραφία. Η μεγάλη σημασία της συγκεκριμένης εργασίας είχε ήδη αναγνωρισθεί από την Royal Chemical Society και το περιοδικό Green Chemistry, που επέλεξε το άρθρο ως Green Chemistry Hot Article 2017, για τη συμβολή του στην Οργανική Συνθετική Χημεία.

To Τμήμα Χημείας συγχαίρει και εύχεται καλή επιτυχία στις σπουδές τους, στους κάτωθι υποψηφίους διδάκτορες που πέτυχαν να  πάρουν σε ανταγωνιστικές προκηρύξεις υποτροφίες για εκπόνηση Διδακτορικής Διατριβής

ΙΔΡΥΜΑ ΩΝΑΣΗ

• Μαρία Δρόσου (Ανόργανη Χημεία)

ΙΚΥ

• Παναγιώτης-Γεώργιος Κανελλόπουλος (Αναλυτική Χημεία)
• Φώτιος Καμάτσος (Ανόργανη Χημεία)
• Άγγελος Λέλης (Οργανική Χημεία)
• Θεόδωρος Μικρούλης (Οργανική Χημεία)
• Νικόλαος Μουτζούρης (Ανόργανη Χημεία)
• Νικόλαος Νικήτας (Οργανική Χημεία)
• Νικολέττα Ρόκα (Βιομηχανική Χημεία)

Το Ίδρυμα Ωνάση, επί σειρά ετών, διοργανώνει συνέδρια με επιστημονικές διαλέξεις σχετικά με τη Βιολογία και τη Χημεία. Φέτος, το επιστημονικό συνέδριο «The Onassis Foundation Science Lecture Series 2018: Eukaryotic Transcription and its Regulation» διοργανώθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης (ITE, 16-20 Ιουλίου 2018) και παρακολουθήθηκε από μια σειρά φοιτητών Βιολογίας, Ιατρικής και Χημείας από όλo τo κόσμο. Το Ίδρυμα επιχορηγεί με υποτροφίες για μετακίνηση, διαμονή και συμμετοχή στο συνέδριο σε Έλληνες και ξένους φοιτητές (μεταπτυχιακούς και τελοιόφοιτους) που επιλέγονται με βάση τις ακαδημαϊκές τους επιδόσεις.

Το Τμήμα Χημείας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών είχε τη χαρά να εκπροσωπηθεί από τρεις φοιτητές, μέλη του τομέα της Οργανικής Χημείας. Έτσι, οι: Βουτυρίτσα Έρρικα (Χ. Κόκοτος), Παντελιά Άννα (Γ. Βουγιουκαλάκης) και Τριανταφυλλίδη Ιερασία (Χ. Κόκοτος), υποψήφιοι διδάκτορες, έλαβαν υποτροφία για παρακολούθηση του παραπάνω συνεδρίου. Στο συνέδριο παρουσίασαν και δίδαξαν σημαντικότατοι επιστήμονες όπως οι: Roger Kornberg [Stanford University, USA, Nobel Prize (2006) στη Χημεία], Victor Corces (Emory University, Atlanta Georgia, USA), Robert Roeder [The Rockefeller University, New York, USA, Lasker Award (2003) in Basic Medical Research] και πολλοί ακόμα σημαντικοί επιστήμονες.

Με ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση το Τμήμα Χημείας ανακοινώνει την έναρξη των ερευνητικών έργων ΕΛΙΔΕΚ για την ενίσχυση Μεταδιδακτόρων Ερευνητών/τριών. Οι ερευνητικές προτάσεις που υπέβαλαν οι μεταδιδακτορικοί ερευνητές Δρ. Αθηνά Μάρκου και Δρ. Μιχάλης Τσάκος στο πλαίσιο της «1^ης Προκήρυξης ερευνητικών έργων ΕΛΙΔΕΚ για την ενίσχυση Μεταδιδακτόρων Ερευνητών/τριών» εγκρίθηκαν προς χρηματοδότηση ύστερα από μία εξαιρετικά ανταγωνιστική διαδικασία. Στόχος της επιχορήγησης είναι η υποστήριξη της υλοποίησης επιλεγμένων ερευνητικών έργων υψηλής επιστημονικής ποιότητας και πρωτοτυπίας στα οποία οι μεταδιδακτορικοί ερευνητές/τριες θα αναλάβουν και την επίβλεψη του έργου ως Επιστημονικοί Υπεύθυνοι. Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της προκήρυξης χρηματοδοτήθηκαν 192 από τις 1.671 προτάσεις (ποσοστό επιτυχίας 11.5%), ενώ από τα 17 εγκεκριμένα ερευνητικά έργα με Φορέα Υποδοχής το ΕΚΠΑ, τα δύο θα υλοποιηθούν στο Τμήμα Χημείας.

Η Δρ. Αθηνά Μάρκου, η οποία δραστηριοποιείται στον Τομέα της Κλινικής Χημείας στο Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας, χρηματοδοτήθηκε για την υλοποίηση του έργου με τίτλο «Υγρή βιοψία ως εργαλείο για την έγκαιρη ανίχνευση της κλινικής υποτροπής ασθενών πρώιμου σταδίου με μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα και για την αξιολόγηση της γενετικής ετερογένειας του όγκου» με το ποσό των 180.000 € για τρία χρόνια. Αντίστοιχα, ο Δρ. Μιχάλης Τσάκος ο οποίος προηγουμένως εργαζόταν στο Department of Chemistry, Yale University, USA και θα συνεχίσει στο Εργαστήριο Οργανικής Χημείας, χρηματοδοτήθηκε για την υλοποίηση του έργου με τίτλο «Συνθετικές και βιολογικές μελέτες του αντιβακτηριδιακού και αντικαρκινικού φυσικού προϊόντος Ολεαμυκίνη Α και δομικών αναλόγων» με το ποσό των 200.000 € για τρία χρόνια.

Η επιτυχία αυτών των δύο νέων επιστημόνων αποδεικνύει το υψηλό επίπεδο έρευνας που διεξάγεται στα Εργαστήρια του Τμήματος Χημείας. Σε περιστάσεις εξαιρετικά δύσκολες από οικονομικής άποψης, το Τμήμα Χημείας συνεχίζει να διεξάγει έρευνα υψηλής ποιότητας και να διατηρεί και να επεκτείνει τις εστίες αριστείας του.

Τους ευχόμαστε θερμά συγχαρητήρια και καλή επιτυχία στο ερευνητικό τους έργο.

Χαράλαμπος Προεστός

Εργαστήριο Χημείας Τροφίμων, Τμήμα Χημείας, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, 15784 Αθήνα

Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, 26 Ιουνίου, στην Αθήνα, ο Εθνικός Διαγωνισμός Οικολογικών – Καινοτόμων Προϊόντων Διατροφής ECOTROPHELIA 2018. Νικητές του Διαγωνισμού, που διοργανώνει τα τελευταία 8 χρόνια ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων, αναδείχτηκαν και πάλι η δημιουργική νέα γενιά και η καινοτομία!  Οι συμμετέχουσες ομάδες εντυπωσίασαν την Εθνική

Το 109^ο American Association of Cancer Research (AACR) Annual Meeting(http://www.aacr.org/MEETINGS/PAGES/MEETINGDETAIL.ASPX?EVENTITEMID=136#.Wt3ax7i0tq) έλαβε χώρα στο Σικάγο, στις 14-18 Απριλίου 2018. Στο συνέδριο συμμετείχαν 22.000 ερευνητές και επιστήμονες από περισσότερες από 100 χώρες και παρουσιάστηκαν τα τελευταία δεδομένα στη βασική και τη μεταφραστική έρευνα, καθώς